||ఓమ్ తత్ సత్||
తతః స కర్మణా తస్య విస్మితో భీమవిక్రమః|
హనుమాన్రోషతామ్రాక్షో రక్షోధిపమవైక్షత||1||

స|| తతః సః భీమవిక్రమః హనుమాన్ రోషతామ్రాక్షః తస్య కర్మణా విస్మితః రక్షోధిపం అవైక్షత||

తా|| అప్పుడు ఆ భయంకరమైన పరాక్రమము గల హనుమంతుడు రోషముతో కూడిన ఎఱ్ఱని కళ్లతో ఆ రాక్షసాధిపతిని చూసెను.
||ఓమ్ తత్ సత్||

సుందరకాండ.
అథ ఏకోనపంచాశస్సర్గః||

అప్పుడు రాజసభలో ప్రవేశపెట్టబడిన, మహా పరాక్రమము గల హనుమంతుడు రోషముతో కూడిన ఎఱ్ఱని కళ్లతో ఆ రాక్షసాధిపతిని చూసెను.

ఆ రావణుడు మేలిమి బంగారముతో చేయబడిన ముత్యములచే పొదగబడిన కిరీటమును ధరించి యుండెను. వజ్రములతో కూడిన మణులతో కూడిన, మనసా నిర్మితమైన చిత్రవిచిత్రమైన ఆభరణములను ధరించి భాసించు చుండెను. రావణుడు అతి మూల్యమైన పట్టు వస్త్రములను ధరించి, ఎఱ్ఱని చందనము రాసుకొని విచిత్రమైన అనేక రకముల ఆభరణములవంటి బొమ్మలు రాసికొని ఉండెను.

దర్శనీయమైన భయము కలిగించు ఎఱ్ఱని కళ్లతో, వెలుగుతూవున్న రావణుడు, వాడి దంతములతో, వేలాడుతూ వున్న పెదవులు గల వాడు. హనుమ కౄరమృగములతో నిండిన మందరపర్వత శిఖరములవలె నున్న పది తలలతో విరాజిల్లు తున్న మహత్తరమైన ఔజస్సు కల వీరుని చూచెను. నల్లని కాటుక పర్వతములావున్న అతని వక్షః స్థలముపై ముత్యాలహారము పూర్ణచంద్రుని బోలి ముఖము తో కొంగలతో కూడిన నల్లని మేఘముల వలె నుండెను. కేయూరములతో కట్టబడిన బాహువులతో , ఉత్తమచందన పూతలతో అలరారుతున్న అంగములు కల ఆ రావణుడు ఇదు తలలు గల సర్పము వలెనుండెను.

ఆ రావణుడు రత్నములతో పొదగబడిన రత్నకంబళము మీద వున్న ఉత్తమమైన ఆసనము మీద కూర్చుని ఉండెను. అలంకరింపబడిన అత్యంత సుందరీమణులు వింజామరలు చేతిలో పుచ్చుకొని వీచుచూ అతనిని సేవిస్తున్నారు.

దుర్ధరుడు, ప్రహసుడు, మహాపార్శ్వుడు, నికుంభుడు అనబడు నలుగురు బలదర్పిత రాక్షసులు మంత్రులు తత్వజ్ఞుల చేత పరివేష్టింపబడిన రావణుడు, నాలుగు సముద్రములతో ఆవృతమైవున్న భూమండలము వలె భాసించుచుండెను. మంత్ర తత్వజ్ఞులు శుభము కోరు బంధువులు మంత్రులు ఇతర రాక్షసులచే పరివేష్టితుడైన రావణుడు, సురలచేత సేవింపబడు సురేశ్వరుని వలె కానరావచ్చెను.

అతి తేజస్సుకల రావణుడు సమున్నత సింహాసనము మీద కూర్చునెను. హనుమ మేరు శిఖరము మీద నున్న జలముతో నిండిన మేఘము వలె కానరావచ్చిన రావణుని చూచెను. ఆ వానరుడు భయంకరమైన పరాక్రమము గలవారి చే పీడింపబడినప్పటికీ అతి విస్మయముతో ఆ రాక్షసాధిపతిని చూచెను. ఆప్పుడు ఆ హనుమంతుడు తేజస్సుతో వెలిగిపోతున్న రాక్షసాధిపతిని చూచి అతని తేజస్సుతో మోహపడి మనస్సులో అలోచించసాగెను.

' అహా ఈ రాక్షసాధిపతికి ఏమి రూపము. ఏమి ధైర్యము ! ఏమి సత్త్వము ! ఏమి కాంతి ! అన్ని లక్షణములు కలవాడు కదా ! ఇతని అధర్మము బలీయముగా లేకుండినచో ఈ రాక్షసాధిపతి ఇంద్రుని సురలోకముకూడా పాలించువాడయ్యెడివాడు. కౄరమైన కర్మలతో లోకనిందితమైన ఇతని కర్మల వలన అమరులు దానవులు వున్న లోకములన్నీ భయపడుతున్నాయి. ఈ కృద్ధుడు ఒక్కడే లోకములను ప్రళయములో ముంచెత్తగలడు'.

అలాగ రాక్షసరాజు యొక్క అమిత ప్రభావము చూచి బుద్ధిమంతుడైన హనుమంతుడు అనేక విధములుగా చింతించెను.

ఈ విధముగా శ్రీమద్వాల్మీకి రామాయణములో సుందరకాండలో నలభైతొమ్మిదవ సర్గ సమాప్తము.

||ఓమ్ తత్ సత్||

ఇతిచింతాం బహువిధా మకరోన్మతిమాన్ కపిః||
దృష్ట్వా రాక్షసరాజస్య ప్రభావమమితౌజసః||20||

స|| అమితౌజసః రాక్షసరాజస్య ప్రభావం దృష్ట్వా మతిమాన్ హరిః ఇతి బహువిధాం చింతాం అకరోత్||

తా|| అలాగ రాక్షసరాజు యొక్క అమిత ప్రభావము చూచి బుద్ధిమంతుడైన హనుమంతుడు అనేక విధములుగా చింతించెను.
||ఓమ్ తత్ సత్||